Spomenik Neznanom junaku
Spomenik Neznanom junaku je monumentalni mauzolej na vrhu (511 m) brda Avale na jugoistoku Beograda, u općini Voždovcu. Graditelj spomenika je hrvatski kipar Ivan Meštrović, u suradnji s arhitektom Haroldom Bilinićem.[1] Spomenik se nalazi na visini od 511 metara nadmorske visine i predstavlja vidikovac na Beograd. Do spomenika vode monumentalno stubište. Predsjednik Srbije na praznik 15. veljače, na spomeniku odaje počast svim poginulim srpskim vojnicima.
Gradnju spomenika prvi je inicirao jugoslavenski kralj Aleksandar I. Karađorđević i trebao je biti posvećen u spomen svim žrtvama Prvog svjetskog rata, ali godine upisane u spomenik (1912. – 1918.) pokazuju da spomenik nije posvećen samo žrtvama Prvog svjetskog rata, nego i žrtvama Balkanskih ratova 1912. i 1913. godine.
Spomenik je izgrađen u razdoblju između 1934. i 1938. godine na mjestu srednjovjekovne tvrđave Žrnova. Za gradnju je iskorišteno 8000 kubika crnog granita iz Jablanice, u Bosni i Hercegovini. Građevina je projektirana u neoklasičnom stilu i ima oblik grčkog hrama, a kao inspiracije Meštroviću za avalski mauzolej poslužila je grobnica perzijskom kralju Kiru Velikom iz Pasargada. Grob leži na pet uspravnih blokova granita i okružen je karijatidama koje drže krov. Karijatide na spomeniku simboliziraju majke poginulih vojnika, ali i narode i regije, koje su sačinjavale, ondašnju, Kraljevinu Jugoslaviju: Šumadinka, Panonka-Vojvođanka, Kosovka, Dalmatinka, Zagorka, Slovenka i Makedonka.
- ↑ Znameniti i zaslužni Splićani te spomena vrijedne osobe u splitskoj povijesti (1700 godina). Sakupio, popunio i napisao: Petar Požar, Split, 2001., ISBN 958-98046-2-0 nevaljani ISBN, str. 54.
