Popis zaštićenih objekata prirode u BiH
Prema klasifikaciji objekata prirode koja se nalazi u Zakona o zaštiti prirode («Službeni list SR BiH» broj: 4/65, od 5. veljače 1965. godine) oni se dijele po sljedećim grupama i kategorijama:
- strogi prirodni rezervati
- upravljani prirodni rezervati
- nacionalni parkovi
- specijalni rezervati (geološki, botanički, ornitološki)
- rezervati prirodnih predjela
- pojedinačne biljne vrste
- pojedinačne životinjske vrste
- spomenici prirode (geološki, geomorfološki, paleontološki, pojedinačna stabla, skupine stabala, drvoredi)
- memorijalni spomenici prirode
- Prašuma Perućica u sklopu Nacionalnog parka Sutjeska
- Prašuma Lom na Klekovači, Bosanski Petrovac
- Prašuma Janj, Šipovo
- Prašuma Žuča-Ribnica, Ribnica kod Kaknja
- Prašuma Plješivica na Plješivici, Bihać
- Šumski rezervat Omar, Skender Vakuf
- Šumsko područje Bukov Do, Ljubinje
- Šumsko područje Masna Luka na Čvrsnici
- špilja Vjetrenica, Ravno
- Bijambarska pećina, Krivajevići, Ilijaš
- pećina Hrustovača, Vrhpolje kod Sanskog Mosta
- pećina Banja Stijena, Rogatica
- Zemljane piramide kod Miljevine, Foča
- pećina Lednica, Resanovci kod Bosanskog Grahova
- tresetno područje s rijetkim biljkama na Zvijezdi, Vareš
- tresetište s maljavom brezom (Betula pubescens), Han Kram kod Han Pijeska
- tresetište Đilda na Zvijezdi, Vareš
- dolomitično područje Vrtaljica, Konjic
- Mediteranetum na Kleku, Neum
- Pančićeva omorika na lokalitetima:
- Gornja Brštanica, Višegrad
- Cerova Ravan, Klašnik Rakovac, Višegrad
- Tovarnica, Višegrad
- Štule Karaule, Višegrad
- Božurevac, Višegrad
- Veliki Stolac, Višegrad
- Gostilja, Višegrad
- Mehra, planina Sjemeć, Rogatica
- Goli Vrh, Vratar kod Rogatice
- Panjak, Javor, Rogatica
- Novo Brdo, planina Tesla, Rogatica
- Strugovi, Luke, Srebrenica
- Pliština-Igrišnik, Srebrenica
- Tisovljak, Vlasenica
- Viogor-Šahdani, Čajniče
- Sokolina, planina Radomišlja, Foča
- Hutovo blato, Čapljina
- jezero Bardača, Srbac
- Trebević, Sarajevo
- Jahorina, Pale
- Suvajsko međugorje, Bosanska Krupa
- kanjon Neretve od Jablanice do Drežnice
- kanjon Rakitnice između Bjelašnice i Visočice
- kanjon Vrbasa od Jajca do Banje Luke
- klisura Ujča, Kladanj
- klisure Čude, Olovo
- klisura Miljacke od Pala do Kozje ćuprije, Sarajevo
- klisura rijeke Janj, Šipovo
- vrelo Bune u Blagaju, Mostar
- predjel Bašajkovac, Livno
- predjel Kruščica na planini Kruščici, Vitez
- predjel Tisovac, Busovača
- predjel Bistričak, Zenica
- planina Cicelj, Čajniče
- Planinski runolist (Leontopodium nivale subsp. alpinum (Cass.) Greuter)
- Dlakavi sleč (Rhododendron hirsutum L.)
- Venerina kosa (Adiantum capillus-veneris L.)
- Okruglolisna rosika (Drosera rotundifolia L.)
- Žuta sirištara (Gentiana lutea Murb.)
- Hrvatska sibireja (Sibiraea laevigata Deg.)
- Ljuskasta pljevika (Notholaena marantae (L.) R. Br.)
- Voluharica (Dolomys marakovići Bolkay)
- planinski triton (Triturus alpestris Reiseri) u Prokoškom jezeru na Vranici
- 153 vrste ptica pjevica i ptica korisnih za poljoprivredu i šumarstvo
- 66 vrsta ptica močvarnih i drugih vodenih staništa
- 38 vrsta ptica grabljivica iz reda sokolovki i sovki
- sedreno područje oko vodopada Kravice, Ljubuški
- sedreno područje u Jajcu i okolini
- sedreno područje u potoku Sitnici, Mokro kod Pala
- sedreno područje Jasenova, Mokro kod Pala
- sedreno područje Une u Martin Brodu, Bihać
- sedreno područje na Palama
- sedreno područje Crkvina, Teslić
- sedreno područje Studena, Teslić
- sedreno područje u Čajniču
- Veliko, Crno, Bijelo, Platno i Trokunsko jezero na Treskavici
- Donje i Gornje Bare, Bijelo, Crno, Štirinsko, Kotlaničko i Borilovačko jezero na Zelengori
- Prokoško jezero na Vranici
- Blidinje jezero na Čvrsnici
- Šatorsko jezero na Šatoru
- Boračko jezero na Prenju
- Blatačko jezero na Bjelašnici
- Backo jezero na Crvnju
- Dragnić, Šipovo
- Olićko jezero, Šipovo
- Ždrimačka jezera, Ždrimci kod Uskoplja
- jezero Klinje, Gacko
- jezero Krenica, Grude
- Paučko jezero, Kladanj
- izvor rijeke Dabar, Sanski Most
- izvor rijeke Plive, Šipovo
- Crni izvor na rijeci Unac, Martin Brod
- izvor Paljanske Miljacke, Pale
- izvor rijeke Žuče, Kakanj
- izvor rijeke Janj, Šipovo
- izvor Mliništak, Jablanica
- izvor rijeke Klokota, Bihać
- izvor Tučevac, Trebinje
- izvor rijeke Stavnje, Vareš
- izvor rijeke Pridvorice, Ulog
- izvor Oko, Trebinje
- Duman, Livno
- izvor Šumet u Mokrom Polju, Trebinje
- izvor Velika Voda kod Klotijevca, Srebrenica
- izvor rijeke Ostrovice, Kulen Vakuf
- izvor rijeke Sturbe, Livno
- izvor rijeke Bastašice, Drvar
- izvor rijeke Bioštice, Sokolac
- izvor rijeke Krušnice, Bosanska Krupa
- izvor rijeke Bregave, Stolac
- vrelo Tihaljine kod Peć Mlina, Ljubuški
- vrelo Bunice s jezerom, Mostar
- vrelo Lištice kod Boraka, Široki Brijeg
- vrelo Vrištice, Vitina kod Ljubuškog
- kameni svod na rijeci Miljacki kod Dovlića, Sarajevo
- samar na rijeci Bistrici kod Sijerače, Kalinovik
- kazani na rijeci Željeznici kod Turova, Trnovo
- Hajdučka vrata (Mijatov prolaz) na Čvrsnici
- vodopad Kravica na rijeci Trebižat, Ljubuški
- slap Koćuša na rijeci Trebižat, Ljubuški
- vodopad Šištice kod Boračkog jezera
- vodopad Skakavac, prašuma Perućica
- vodopad Skakavac, Sarajevo
- Dva vodopada na rječici Plačkovac, Travnik
- vodopad Bliha kod Fajtovca, Sanski Most
- vodopad na rijeci Bregavi, Stolac
- vodopad Bučine na Trebižatu, Ljubuški
- vodopad na potoku Sokolini u dolini Jakotine, Kotor Varoš
- vodopad Očevlje, Očevlje kod Vareša
- vodopad pod Sokolinom na rijeci Janj, Šipovo
- vodopad kod Bukve na rijeci Janj, Šipovo
- vodopadi na rijeci Kozici kod Crvenih Stijena, Fojnica
- Veliki slap na rijeci Uni, Martin Brod
- Milančev buk na rijeci Uni, Martin Brod
- Srednji buk na rijeci Uni, Martin Brod
- Štrbački buk na rijeci Uni, Martin Brod
- rijeka Mušnica, Gacko
- pećina Ledenica, Sokolac
- Velika pećina kod izvora Bioštice, Sokolac
- pećina Snjetica kod Rijeke, Nevesinje
- pećina Provalija kod Rijeke, Nevesinje
- pećina Rušpija kod Biograda, Nevesinje
- pećina Vranjača kod Biograda, Nevesinje
- pećina Novakuša u planini Bišini, Nevesinje
- pećina Dusina, Fojnica
- Vilinska pećina, Sebešić kod Novog Travnika
- Dabarska pećina, Dabar kod Sanskog Mosta
- pećina u Brateljevićima, Brateljevići kod Kladnja
- pećina kod Martin Broda
- Međugorska pećina na Šatoru
- Đuričina pećina kod Krivajevića, Ilijaš
- pećina Glavičine, Kalinovik
- pećina Zobnjak, Kalinovik
- pećina pod planinom Vrtoč, Fojnica
- Vilina pećina kod Gornjeg Čičeva, Trebinje
- pećina u Dolama više sela Bihova, Trebinje
- pećina na Ilijinom brdu kod Narančića, Trebinje
- pećina Govještica kod Banje Stijene, Rogatica
- pećina Ponikva, Vareš
- pećina Ljelješnica kod Dabra, Bileća
- Velika pećina kod Fatnice, Bileća
- pećina Ponikva kod Dabra, Bileća
- pećina Brazilovka na Malom Troglavu, Livno
- pećina Propastva, Višegrad
- Subotića pećina u Rastuši, Teslić
- Oberska pećina, Vranci kod Kreševa
- pećina Veliki Oklop, Kreševo
- pećina Mali Oklop, Kreševo
- pećina Ševrljica, Blagaj kod Mostara
- pećina Vrelo kod Nevrenče, Živinice
- pećina Mokra Megara kod Donjeg Rakovca, Maglaj
- pećina Suha Megara kod Donjeg Rakovca, Maglaj
- pećina Duman, Livno
- Mračna pećina na Dinari
- pećina ispod starog grada Đurđevca
- pećina Čukovec kod Vidova vrela, Skender Vakuf
- pećina u Srednjoj Jurkovici-Savino brdo, Bosanska Gradiška
- pećina Tormonjača u Radinskom potoku, Stolac
- pećina Hardomilje, Hardomilje kod Ljubuškog
- pećina Vrbine, Kongora kod Tomislavgrada
- pećina Vrpeć u Odžaku, Bjelimići kod Konjica
- Mijatova pećina ispod Vrana, Tomislavgrad
- Pravčeva pećina kod vrela Lištice, Široki Brijeg
- ponor Zalomke kod Biograda, Nevesinje
- Ponor Bezdan u Borovom polju na Šatoru
- ponor Pejov Do u Boriji, Kalinovik
- ponor Zovnuša, Fatnica kod Bileće
- ponor Obod, Fatnica kod Bileće
- Mahmutova jama-Jelašca-Mokra brda, Kalinovik
- jama Velika Tegara u Boriji, Kalinovik
- Jadova jama u Gornjoj Paklenici, Maglaj
- Grkova jama u Miloševu dolu, Ljubinje
Stabla, skupine stabala i drvoredi su posebne podgrupe spomenika prirode u ovoj klasifikaciji. Njih čine 39 različitih primjeraka pojedinačnih stabala diljem BiH, te 5 skupina stabala kod Travnika, Ilijaša, Vareša i Kladnja. Jedini zaštićeni drvored je drvored platana (Platanus) u Trebinju.
- Titova pećina u Drvaru
- Titova pećina u Plahovićima, Kladanj
- Titova pećina u Bastasima, Drvar
- Titova pećina u Zabrđanima kod Bjelimića
- pećina Podpola u Šekovićima
- jama Pandurica, Pandurica kod Ljubinja
- jama Raženi Do, Ljubinje
- ↑ nije naveden u zakonu, proglašen 2008.
- Amir Variščić. Zaštita prirode - Međunarodni standardi i stanje u BiH (PDF). Udruženje za zaštitu okoline Zeleni – Neretva Konjic. str. 30. - 36. str. Inačica izvorne stranice (PDF) arhivirana 1. prosinca 2017. Pristupljeno 27. rujna 2012.