Pobuna Basmačija
Pobuna Basmačija ili Pokret Basmačija (ruski: Басмачество, Basmachestvo) bio je ustanak protiv ruske carske i sovjetske vladavine, kojeg su pokrenuli muslimanski, uglavnom turkijski narodi Srednje Azije od 1916. do 1934. godine. Završio je sovjetskom pobjedom.
Korijeni pokreta leže u nasilju iz 1916. godine, koje je izbilo nad muslimana od strane Ruskog Carstva za vrijeme Prvog svjetskog rata.[1]U mjesecima nakon listopada 1917. i Oktobarske revolucije, obnovilo se nasilje iz kojeg se razvio veliki ustanak sa središtem u Ferganskoj dolini i uskoro proširio preko cijelog sovjetskog Turkestana. Gerilski i konvencionalni rat trajali su godinama u različitim regijama, a nasilje je bilo i anti-sovjetsko i anti-rusko. Sovjete je predvodio Mihail Frunze, a muslimane Enver Paša. Poginulo je oko 500 Sovjeta i nepoznat broj muslimana.
Sovjetski Savez dopustio je islamsko bogoštovlje sredinom 1920-ih. Crvena armija poduzimala je vojne operacije te je pobuna Basmačija slabila.[2] Iako se otpor ponovno rasplamsao kao odgovor na kolektivizaciju[3] i sovjetizaciju Srednje Azije ubrzo je prestao.
- ↑ Victor Spolnikov, "Impact of Afghanistan's War on the Former Soviet Republics of Central Asia," in Hafeez Malik, ed, Central Asia: Its Strategic Importance and Future Prospects (New York: St. Martin's Press, 1994.), 101.
- ↑ Michael Rywkin, Moscow's Muslim Challenge: Soviet Central Asia (Armonk: M. E. Sharpe, Inc, 1990.), 41.
- ↑ Martha B. Olcott, "The Basmachi or Freemen's Revolt in Turkestan, 1918-24," Soviet Studies, Vol. 33, No. 3 (Jul., 1981.), 361.