Prijeđi na sadržaj

Kvantno samoubojstvo

Izvor: Wikipedija

Kvantno samoubojstvo je misaoni eksperiment u kvantnoj mehanici i filozofiji fizike. Navodi se da može razlikovati kopenhagensku interpretaciju kvantne mehanike od Everettove interpretacije mnogih svjetova primjenom misaonog eksperimenta Schrödingerove mačke, s gledišta mačke. Kvantna besmrtnost odnosi se na subjektivno iskustvo preživljavanja kvantnog samoubojstva.[1]

Većina stručnjaka vjeruje da eksperiment ne bi uspio u stvarnom svijetu.[2] :371

Povijest

[uredi | uredi kôd]

Hugh Everett nije pismeno spomenuo kvantno samoubojstvo ili kvantnu besmrtnost; njegov je rad zamišljen kao rješenje paradoksa kvantne mehanike. Biografija Keitha Lyncha kaže da je "Everett čvrsto vjerovao da mu njegova teorija o mnogim svjetovima jamči besmrtnost: njegova je svijest, tvrdio je, dužna na svakom ogranku slijediti svaki put koji ne dovede do smrti".[3]

Misaoni eksperiment objavili su neovisno Hans Moravec 1987.[4] i Bruno Marchal 1988.[5][6] a neovisno ga je dalje razvio Max Tegmark 1998.[7]

Misaoni eksperiment

[uredi | uredi kôd]

Misaoni eksperiment kvantnog samoubojstva uključuje sličan pribor kao pokus Schrödingerove mačke – kutiju koja u određenom vremenskom okviru ubija osobu u kutiji s 50% vjerojatnosti zbog Heisenbergovog načela neodređenosti. Jedina razlika je u tome što eksperimentator bilježi opažanja iz unutrašnjosti kutije. Značaj toga je u tome što bi netko čiji život ili smrt ovisi o kubitu mogao razlikovati interpretacije kvantne mehanike, što fiksni promatrači van kutije po definiciji ne mogu.[7]

Na početku prve iteracije, pod obje interpretacije, vjerojatnost preživljavanja eksperimenta iznosi 50%, koliko iznosi kvadratna norma valne funkcije. Na početku druge iteracije, pretpostavljajući da je Kopenhagenska interpretacija istinita, valna funkcija već se urušila; stoga, ako je eksperimentator već mrtav, postoji 0% šanse za preživljavanje daljnjih iteracija. Međutim, ako je Everettova interpretacija ispravna, superpozicija živog eksperimentatora nužno postoji (kao i superpozicija umirućeg). Zanemarujući mogućnost života nakon smrti, nakon svake iteracije, samo je u jednoj od dvije superpozicije eksperimentatora – onoj u kojoj je živ – eksperimentator sposoban imati bilo kakvo svjesno iskustvo. Tumačenja Everettove interpretacije nalažu da eksperimentator, ili barem neka njegova inačica, i dalje postoji kroz sve superpozicije kojima je rezultat eksperimenta njegovo preživljavanje. Drugim riječima, verzija eksperimentatora preživljava sve iteracije eksperimenta. Budući da su supozicije u kojima živi verzija eksperimentatora nastale kvantnom potrebom (pod tumačenjem Everettove interpretacije), slijedi da je njegovo preživljavanje, nakon bilo kojeg ostvarljivog broja iteracija, fizički neophodno; otkuda je nastao i pojam kvantne besmrtnosti.[7]

Verzija preživjelog eksperimentatora u velikoj je suprotnosti s implikacijama Kopenhagenske interpretacije, prema kojoj, iako je ishod preživljavanja moguć u svakoj iteraciji, njegova vjerojatnost teži ka nuli s povećanjem broja iteracija. Zbog tumačenja Everettove interpretacije, gornji scenarij ima suprotan ishod: vjerojatnost živoga eksperimentatora nužno je 100% za bilo koji broj iteracija.[7]

Vidi također

[uredi | uredi kôd]

Izvori

[uredi | uredi kôd]
  1. Tegmark, Max. Studeni 1998. Quantum immortality. Pristupljeno 25. listopada 2010.
  2. The Emergent Multiverse: Quantum Theory According to the Everett Interpretation. Oxford University Press. 2012. str. 369–372
  3. See Eugene Shikhovtsev's Biography of Everett: Keith Lynch remembers 1979–1980
  4. Moravec, Hans. 1988. The Doomsday Device. Mind Children: The Future of Robot and Human Intelligence. Harvard University Press. Harvard.
  5. Marchal, Bruno. 1988. Informatique théorique et philosophie de l'esprit. Acte du 3ème colloque international Cognition et Connaissance [Proceedings of the 3rd International Conference Cognition and Knowledge]: 193–227
  6. Marchal, Bruno. 1991. Mechanism and personal identity (PDF). Proceedings of WOCFAI 91: 335–345
  7. a b c d Tegmark, Max The Interpretation of Quantum Mechanics: Many Worlds or Many Words?, 1998

Vanjske poveznice

[uredi | uredi kôd]