Crișul Negru
| Crișul Negru | |
|---|---|
| rijeka | |
| Položaj | |
| Države | |
| Fizikalne osobine | |
| Duljina | 168 km |
| Površina porječja | 4450 km2 |
| Istjek | |
| • Prosječni | 648 m3 |
| Tok rijeke | |
| Izvor |  Rumunjska planine Apuseni |
| • Nad. vis. | 1460 m |
| Ušće |  Mađarska pokraj grada Gyula |
| • Koord. | 46°42′1″N 21°16′9″E / 46.70028°N 21.26917°E |
| Slijev | Crnomorski |
| Ulijeva se u | ⤴ Crișul Alb ⤴ Körös ⤵ Tisa ⤵ Dunav → Crno more |
  ušće Crișul Negru na zemljovidu Rumunjske  | |
Crișul Negru (rumunjski: Crni Cris, mađ. Fekete-Körös) je rijeka u zapadnoj Rumunjskoj (Transilvanija) i jugoistočnoj Mađarskoj (Županija Békés). Rijeka izvire u zapadnim planinama Apuseni. Protječe kroz gradove Ștei i Beiuș u Rumunjskoj. Prelazeći granicu s Mađarskom, rijeka, koja se sada zove Fekete-Körös, spaja se s Fehér-Körös nekoliko kilometara sjeverno od Gyule i formira rijeku Körös.[1] U Rumunjskoj je njegova duljina 164 km, a površina porječja 3,820 km2.[2] Dio vode iz rijeke Crișul Repede preusmjerava se prema Crișul Negru kolektorskim kanalom Criș.
Ime ove rijeke dolazi od ranijeg dačkog Krísos, što je značilo "crni",[3] što ovo čini dubletom (usp. bug. čer "crn", starocrkvenoslavenski čǐrnǔ, staropruski kirsnan, albanski sorrë "gavran") s rumunjskim negru "crno". Gornji tok, uzvodno od ušća u Crișul Băița, ponekad se naziva Crișul Poienii.
Sljedeći gradovi i sela nalaze se duž rijeke Crișul Negru, od izvora do ušća: Vașcău, Ștei, Rieni, Drăgănești, Tărcaia, Beiuș, Șuncuiuș, Uileacu de Beiuș, Șoimi, Căpâlna, Tinca, Batăr, Avram Iancu, Zerind u Rumunjskoj, i Sarkad u Mađarskoj.
Sljedeće rijeke su pritoke Crișul Negru (od izvora do ušća):[2]
- Lijeve: Criștior, Pârâul Țarinii, Briheni, Valea Mare (Cusuiuș), Tărcăița, Finiș, Căldărești, Șerpoasa, Valea Mare (Șuncuiș), Arman, Hălgaș, Fieghiu, Poclușa, Crișul Mic, Rătășel, Beliu, Răchest, Teuz
- Desne: Crișul Nou, Crișul Băița, Valea Neagră, Crăiasa, Crișul Pietros, Talpe, Mizieș, Nimăiești, Ioaniș, Valea Roșie, Prisaca, Săliște, Holod, Pusta, Saraz, Valea Nouă
- ↑ Planul de management al riscului la inundații - Administrația Bazinală de Apă Crișuri, p. 7
- ↑ a b Atlasul cadastrului apelor din România. Partea 1 (rumunjski). Ministerul Mediului. Bucharest. 1992. str. 106–113. OCLC 895459847 River code: III.1.42
- ↑ Katičić, Radislav.